بسم الله الرّحمن الرّحیم

فضیلت نماز جعفر (نماز تسبیح)

جعفر بن ابی طالب پسر عموی پیامبر صلّی الله علیه و آله و برادر بزرگتر امیرالمؤمنین علیه السلام از نخستین مسلمانان است که بر اثر فشار و آزار کفار قریش در سال پنجم بعثت از مکه به حبشه مهاجرت کرد و در سال هفتم هجرت پس از غزوه خیبر به مدینه برگشت. وقتی پیامبر صلّی الله علیه و آله او را دید پیشانیش را بوسید و او را در آغوش کشید و فرمود: «به خدا قسم نمی دانم به کدام یک شادتر شوم ؛ از آمدن جعفر یا از فتح خیبر؟!» آنگاه افزود:
ای جعفر ، آیا تو را چیزی ندهم؟ آیا تو را چیزی نبخشم؟ آیا تو را چیزی پیشکش نکنم؟
جعفر عرض کرد: چرا یا رسول الله! مردم گمان بردند آن حضرت به او طلا یا نقره خواهد داد ولی حضرتش فرمود: من چیزی به تو می دهم که اگر در هر روز آن را انجام دهی برایت بهتر باشد از دنیا و هر چه در آن است و اگر روز به روز یا هفته به هفته و یا ماه به ماه و یا سال به سال انجام دهی گناهان میان آن دو بخشیده شود اگرچه به عدد ستارگان یا برگهای درختان و یا ریگهای بیابان باشد و اگرچه از جبهه جهاد گریخته باشی.
سپس نمازی چهار رکعتی با دستوری خاص به جعفر آموخت که به نماز جعفر مشهور شد. جعفر در سال هشتم هجرت از فرماندهان سپاه اسلام بود که در منطقه موته واقع در کشور اردن فعلی به مصاف رومیان و عربهای شام رفت و در آن نبرد هر دو دست وی قطع شد و به شهادت رسید. پیامبر صلّی الله علیه و آله درباره ایشان فرمود: خداوند به جعفر به جای دستهایش ، دو بال از یاقوت داده است و او با فرشتگان در بهشت به هرجا که بخواهد پرواز می کند به همین سبب او را جعفر طیّار خوانده اند. بقعه و بارگاه ایشان در شهر مزار واقع در اطراف موته زیارتگاه مسلمانان است.

دستور نماز جعفر طیّار

این نماز چهار رکعت است که به شکل دو نماز دو رکعتی خوانده می شود. در هر رکعت نمازگزار پس از خواندن حمد و سوره پانزده مرتبه بگوید:
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَر
و همین تسبیح را ده مرتبه در رکوع و ده مرتبه پس از بلند شدن از رکوع و ده مرتبه در سجده اول و ده مرتبه پس از سر برداشتن از آن و ده مرتبه در سجده دوم و ده مرتبه پس از سر برداشتن از سجده دوم بگوید.
پس در هر رکعت از آن هفتاد و پنج مرتبه و در تمام چهار رکعت سیصد مرتبه تسبیح تکرار می شود.
مستحب است در رکعت اول پس از حمد ، سوره زلزال و در رکعت دوم سوره عادیات و در رکعت سوم سوره نصر و در رکعت چهارم سوره توحید خوانده شود.

احکام نماز جعفر

1. چنانچه نماز گزار عجله داشته باشد می تواند تسبیحات را پس از نماز به هنگام کار کردن یا راه رفتن و ... بخواند.
2. درصورت اضطرار می توان بین دو رکعت اول و دو رکعت دوم این نماز فاصله انداخت.
3. این نماز را می توان به جای چهار رکعت از نافله های روز یا شب محسوب نمود.
4. به روایتی از امام زمان علیه السلام قنوت این نماز در رکعت دوم پیش از رکوع و در رکعت چهارم پس از رکوع خوانده می شود.
5. احتیاط آن است که ذکر رکوع و سجود پیش از تسبیحات یا پس از آن گفته شود.
6. ما می توانیم برای جلب خشنودی امام زمان علیه السلام این نماز را به نیابت از آن حضرت بخوانیم و یا ثواب آن را به حضرتش هدیه کنیم.

منابع:

وسائل الشیعه 8/ 49-61 ، العروه الوثقی 2/ 105 و 106 ، مفاتیح الجنان/ 83 ، دانشنامه جهان اسلام 10/ 405-408 ، ربیع الاسابیع 180-192 ، سراج الشیعه/ 104

علی اکبر تلافی داریانی
1388/12/25
29 صفر المظفر 1431