بسم الله الرحمن الرحیم

جبرئیل امین: پروردگارا ! زیر کساء کیانند؟

خداوند سبحان: آنان اهل بیت نبوت و معدن رسالتند. آنان فاطمه و پدرش و شوهر و فرزندان اویند.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم: خداوندا! به یقین که اینان اهل بیت من و خاصان و نزدیکان من اند؛ گوشت ایشان گوشت من و خونشان خون من است؛ هرچه آنان را بیازارد مرا آزرده است و هرچه آنها را غمگین کند مرا غمگین کرده است. من در جنگم با هرکه با آنها بجنگد و در صلحم با آنکه با ایشان در صلح باشد و دشمنم با هرکه با ایشان دشمنی کند. و دوستم با هرکه با آنها دوست است. ایشان از من اند و من از ایشانم. پس رحمت پیاپی و برکتها و بخشش و آمرزش و خشنودیت را بر من و آنها قرار ده و از آنها هرگونه پلیدی را دور کن و آنها را به طور حتم پاکیزه گردان.(1)

حدیث کساء ، معرفی نامه و شناسنامه اهل البیت است که در آیه تطهیر هم آمده است:

«انَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا»(2)

و بدون تردید در این آیه ، عصمت و طهارت اهل بیت علیهم السلام به وضوح بیان شده است و شیعیان طی قرون متمادی بر این آیه ، استدلال کرده اند و یقین دارند که گواهی مطلق خداوند سبحان بر پاکی اهل بیت علیهم السلام از هرگونه پلیدی و بدی ، ضامن درستی مکتب و راستی مذهب ایشان است. چه، وقتی راهبران ، معصوم و پاک باشند رهروان ، سبک بار و آسوده خاطر خواهند بود. و شیعیان دل قوی دارند که راه مستقیم را گزیده اند و به درستی این آیه را دلیل حقانیت آیین دانسته اند. زیرا مراد از «البیت» هر خانه ای نیست بلکه بیت و خانه ای مشخص است که در زبان عربی به کمک حرف «ال» به آن اشاره می نماید و «اهل البیت» کسانی هستند که در آن هنگام و در آن سرا حضور داشتند و با ضمیر «کم» مورد خطاب قرار گرفتند:

« لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ »

بر این اساس ، آیه تطهیر مختص پنج تن آل عباست و شامل دیگران ، همچون همسران و عموم بستگان پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلّم نمی شود. و آن حضرت ، خود و امیرمومنان و فاطمه زهرا و حسن و حسین -درود خدا بر یکایکشان باد- را زیر بالاپوشی (عبا) قرار داد تا از آن پس ، دیگران را داخل این دایره معنوی نگردانند. و فرمود: خدایا! اینان اهل بیت و خاصّان من اند.(3) چنانکه در مناسبتهای دیگر هم بر این معنا تاکید ورزید و مسلمانان را به اقتداء و پیروی از ایشان وا داشت و فرمود:

مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيكُمْ مَثَلُ سَفِينَةِ نُوحٍ مَنْ رَكِبَ فِيهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِق‏.(4)
(داستان خاندان من در میان شما به سان کشتی نوح باشد، هرکه بر آن سوار شود رهایی یابد و آنکه از سوار شدن باز ایستد نابود گردد.)

إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا أَبَداً.(5)
(به یقین من در میان شما دو چیز گرانسنک به یادگار نهادم تا هنگامی که به آن دو تمسّک جویید هرگز گمراه نگردید.)

أَهْلِ بَيْتِي كَالنُّجُومِ بِأَيِّهِمْ اقْتَدَيْتُمْ اهْتَدَيْتُم‏.(6)
(خاندان من چونان اختران اند، به هرکدامشان اقتدا کنید راه یابید.)

أَهْلُ بَيْتِي أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ فَإِذَا ذَهَبَ أَهْلُ بَيْتِي ذَهَبَ أَهْلُ الْأَرْضِ.(7)
(خاندان من برای زمینیان امان اند. آنگاه که خاندان من از بین روند زمینیان هم از بین بروند.)

تشبیه به کشتی نوح و مرجعیت هدایت و جایگاه ستارگان داشتن و مایه امنیت زمینیان بودن و ... مقاماتی است که زیبنده و سزاوار هر کسی نیست. این ویژگی ها تنها متناسب با اشخاص خاصی است که برتری آنها قابل اندازه گیری نیست و در اندیشه آدمی نمی گنجد و فقط خدا باید آنان را معرفی کند و او هم این گونه معرفیشان فرموده است:
سوگند به اقتدار و شکوه ام، به یقین که نیافریدم آسمانی افراشته و زمینی پهن شده و نه ماه فروزنده و نه مهر درخشنده و نه سپهر گردون و نه دریایی مواج و نه کشتی دوار را مگر به جهت مهرورزی با این پنج تن که زیر کسا هستند.

در پایان باید دانست که حدیث کساء از محتوایی والا برخوردار است و این محتوا نه تنها با کتاب و سنت هیچ گونه فاصله ای ندارد بلکه هماهنگی تامّ و تمام دارد و اصل عقاید شیعی که همان اسلام پیراسته از انحرافات است را بیان می دارد و به دلیل همین هماهنگی ، نیاز به سند ندارد و پژوهشگر منصف می تواند محتوای آن را در صدها روایت مستند و معتبر شیعه و سنّی بیابد و نظاره کند و نگارنده ، در پایان نامه ای با نام و عنوان «بررسی جامع حدیث کساء و پاسخ به شبهات آن» صحّت سند و متن این حدیث شریف را اثبات کرده است و به اختصار بیان می دارد که متن این حدیث شریف و استثنایی با سندی استوار و متقن و پیوسته از فقها و محدثین از صحابی جلیل القدر جابربن عبدالله انصاری و او از وجود نازنین بانوی دو سرا حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در کتاب عوالم العلوم والمعارف والاحوال شیخ عبدالله بحرانی نقل شده است.

والسّلام خیرالختام
علی اکبر تلافی داریانی
تابستان 1394

پی نوشتها:
1- حدیث شریف کساء به نقل از: عوالم العلوم والمعارف والاحوال 2 / 11 ، 930 تا 934
2- احزاب / 33
3- بنگرید به: جامع البیان طبری جلد 22 / 7 - الدر المنثور سیوطی / 198 و 199 - دائره المعارف تشیع جلد 2 / 605 تا 607 و جلد 6 / 187 و 188
4- عبقات الانوار میرحامدحسین هندی / حدیث سفینه
5- عبقات الانوار میرحامدحسین هندی / حدیث ثقلین
6- عبقات الانوار میرحامدحسین هندی / حدیث ثقلین
7- عبقات الانوار میرحامدحسین هندی / حدیث ثقلین